اقتصاد آنلاین - انرژی یکی از مهم‌ترین نهاده‌های تولید است که می‌تواند اثر مهمی بر روی میزان رشد اقتصادی هر کشور داشته باشد. از سوی دیگر افزایش تقاضای انرژی از سوی اقتصادهای نوظهور در سال‌های اخیر، افزایش‌های ناگهانی و جهشی قیمت‌های انرژی علی‌الخصوص نفت را در سال‌های اخیر را در پی داشته است. از این رهگذر، کشور ایران که با درآمدهای نفتی سرشاری روبرو شد، سیاست‌های جدیدی را در این زمینه در پیش گرفت که یکی از آن‌ها، اقدام به عرضه نفت خام در بورس بود. اگرچه مدت زمان زیادی طول کشید تا این سیاست به مرحله اجرا برسد، اما در روز یکشنبه 17 فروردین ماه برای اولین بار در تاریخ صنعت نفت ایران در صد سال گذشته، نفت خام در بورس انرژی ایران عرضه شد و در دسترس بخش خصوصی قرار گرفت.
با عرضه نفت خام در بورس انرژی در روز یکشنبه، محدودیت‌های فروش شرکت ملی نفت به مصرف‌کنندگان مشخص جهانی برداشته شد و عملاً سرمایه‌گذاران و فعالان بورس، می‌توانند اقدام به خریداری و سرمایه‌گذاری در بازار نفت خام ایران کنند. در حقیقت، دروازه‌های بزرگ‌ترین بخش دولتی ایران، به روی بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران از این طریق باز شد که می‌تواند باب جدیدی را در معاملات و پروژه‌های نفتی ایجاد کند. این امر باعث می‌شود تا شرایط بازار داخلی، رقابتی‌تر شود و از سوی دیگر، توان رقابتی فعالان بخش خصوصی صنعت نفت در مواجهه با رقبای خارجی نیز افزایش یابد.
این در حالی است که کشورهای رقیب ایران در صنعت نفت، در زمینه عرضه نفت در بورس‌های داخلی در این زمینه گام‌های مهمی برداشتند به طوریکه بورس نفت امارات متحده عربی تا سال گذشته بیش از 5 میلیارد بشکه نفت خام فروخته است. این مساله نشان می‌دهد که کشور ایران نیز برای باقی ماندن در فضای رقابتی علی الخصوص در منطقه و با وجود رقبای بسیار در این زمینه، نیاز به تلاش بیشتری در زمینه بورس نفت و سرمایه گذاری بر روی آن دارد. از طرف دیگر، این روش می تواند، امنیت تقاضای نفت برای کشور ما که اقتصادش به منابع درآمدی حاصل از نفت وابسته است را بیش از پیش تقویت نموده و آثار شکنندگی اقتصاد ناشی از تحریم‌های نفتی را به حداقل برساند.
براساس آخرین آمار شرکت بورس انرژی، در معاملات روز یکشنبه بورس انرژی، شرکت ملی نفت ایران اقدام به عرضه 2920 بشکه نفت خام برای تحویل در تاریخ 25 فروردین ماه سال 1393 کرد که به طور کامل از سوی مشتریان خریداری شد. قیمت پایه هر بشکه نفت نیز 3063027.00 ریال تعیین شد. در حقیقت، ارزش این معاملات به 893 میلیون و 520 هزار تومان رسید.
این قیمت‌گذاری در حالی است که متوسط قیمت هر بشکه نفت خام سبد اوپک در بازارهای جهانی به قیمت 103.12 دلار معامله می‌شود. هر دلار در بازار آزاد نیز به قیمت 30610 ریال معامله می‌شود و آخرین نرخ هر دلار در بانک مرکزی 25502 ریال اعلام شده است. به نظر می‌رسد که قیمت ارائه شده، تقریبا میانگینی از قیمت نفت به دلار آزاد و مبادلاتی است. به نظر می‌رسد، با توجه به اینکه بخشی از مصرف‌کنندگان و خریداران احتمالی نفت خام در بورس انرژی، شرکت‌های نفتی پایین دستی هستند و نحوه تامین فرآورده‌های نفتی مورد نیازشان با هر دو قیمت دلار می‌باشد، قیمت‌گذاری مورد نظر تا حدودی برای این شرکت‌ها متعادل خواهد بود. گرچه هنوز هیچ گزارش رسمی از نحوه قیمت‌گذاری اولین محموله نفت خام عرضه شده در بورس انرژی منتشر نشده است.
براساس آخرین گزارش‌های شرکت بورس انرژی، در روز 18 فروردین ماه، تا زمان انتشار این گزارش،دومین محموله نفت خام به روی تابلو رفت اما هیچ خریداری برای بشکه‌های نفت خام پیدا نشد.
اگرچه تعیین مسیر و نوسانات آتی، قیمت و حجم معاملات هر بشکه نفت در بورس انرژی، بسیار زود است اما به نظر می‌رسد که با توجه به استقبال مشتریان در اولین روز عرضه نفت خام در بورس انرژی، نفت خام به یکی از کالاهای محبوب سرمایه‌گذاران و بازار بورس در روزهای آینده تبدیل شود.